Watertoren Assen

Inleiding

De Asser watertoren is in de periode 1959-1960 gebouwd in opdracht van de gemeente Assen naar een ontwerp van het hoofd Bouwkunde en Stedenbouw van de gemeente Assen, Wolter ter Braake. Het was de vervanger van de oude, in 1961 afgebroken watertoren aan de Rolderstraat uit 1897. De toren is gebouwd in een voor deze fase van de Wederopbouwperiode karakteristieke, functionalistische trant in een specifieke watertorenvormgeving en is een voorbeeld van een watertoren met zeer hoge esthetische kwaliteiten. De watertoren is 34,3 meter hoog en bevat een betonnen vlakbodem-reservoir met een inhoud van 600.000 liter water. Met name vanwege het feit dat het waterreservoir zichtbaar is, bestaat er een bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur.
Vanuit het oogpunt van materiaalbesparing werd een slanke onderbouw geconstrueerd. In 1961 nam de NV Asser Bronwaterleiding de toren in gebruik. De openingshandeling werd daarbij verricht door wethouder Th. Brouwer in aanwezigheid van burgemeester P.P. Agter en wethouder C. van Egmond. Sinds 1970 valt de toren onder de verantwoordelijkheid van de Waterleidingmaatschappij Drenthe.
Anno 2009 is de toren nog steeds in gebruik. De toren werkt met een zogenaamd open systeem. Als er te veel water in het leidingnet zit, dan stroomt het overtollige water in het reservoir van de toren. Wanneer er te weinig water in het net zit, dan stroomt het water vanuit het reservoir terug in het leidingnet. Op deze manier worden schommelingen in het waterverbruik opgevangen en zorgt het systeem voor een gelijkmatige druk.
De watertoren staat op de hoek Kamerlingh Onneslaan/Troelstralaan en werd indertijd op deze plaats gebouwd omdat dit toentertijd een redelijk centrale plek in Assen was.
In 2007 werd de toren gerenoveerd, waarbij het voeg- en betonwerk werden gerepareerd en het dak werd vernieuwd.

Omschrijving

De toren bestaat uit een zeshoekige schacht en een hierboven breed uitkragend, cilindervormig reservoirgedeelte met een plat dak.
De schacht heeft een gemetselde plint van zwart geglazuurde steen. De entree naar de toren bestaat uit een grotendeels betonnen trap van 154 treden en een transparant, vijfzijdig portaal van glas en staal. De zes geveldelen zijn smalle, terugstaande transparante wanden met een roedenverdeling in de vensters met stalen ramen. Ze worden van elkaar gescheiden door uitstaande betonnen staanders, waarop het reservoir is opgelegd. Het reservoir heeft een betonnen onderkant, die vanuit de schacht iets omhoog loopt, en een reservoirwand, die is bekleed met een witachtige glazuursteen. De bovenkant is pal onder de dakrand onderverdeeld in twaalf, tussen betonnen penanten liggende, delen met terugliggende vensters.
Het inwendige van de toren is voorzien van rondom de standpijp naar omhoog gaande, open stalen trappen. De trappen worden onderbroken door zes, op betonnen liggers rustende tussenbordessen, die met de staanders zijn verbonden en zijn voorzien van ijzeren leuningen.

Waardering

Watertoren gelegen aan de Troelstralaan in Assen, gebouwd in 1961 door W. ter Braake (hoofdarchitect Gemeentewerken Assen) ter vervanging van de oude watertoren aan de Rolderstraat, van belang voor de provincie Drenthe vanwege de:

• cultuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling van naoorlogse nutsgebouwen in Drenthe in het algemeen en van die van watertorens in het bijzonder
• architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp gelet op de transparante kolom als mede het kleurgebruik, het materiaalgebruik en de detaillering
• stedenbouwkundige waarde vanwege de markante situering en vanwege de sterke samenhang met de omgeving
• herkenbaarheid en de gaafheid van zowel het exterieur als het interieur
• zeldzaamheid van naoorlogse watertorens in Drenthe