Villaboerderij Eexterveen

Inleiding

In Overgangsarchitectuur gebouwde VILLABOERDERIJ met een relatief fors voorhuis. Een fundatiesteen bij de entree geeft aan dat de boerderij in 1925 is gebouwd. De boerderij is gebouwd in opdracht van dhr. E. Koops te Eexterveen naar ontwerp van architect J. van Houten te Annen. Het ontwerp van het voorhuis is daarbij volgens de eigenaar geïnspireerd op een soortgelijk burgerhuis in Stadskanaal. Het voorhuis van de boerderij is begin jaren vijftig van de vorige eeuw geschikt gemaakt voor dubbele bewoning. Het in de omschrijving genoemde glas-in-lood is omstreeks 2001 aangebracht. Ondanks enkele gevelwijzigingen is veel van de cultuurhistorische waarde behouden gebleven.
Het pand ligt vrijstaand en teruggerooid op een ruim erf. Kenmerkend is de hogere ligging ten opzichte van de weg en het open karakter van het voorerf met golvend gazon. Aan de noord- en zuidzijde vormt een beukenhaag de erfafscheiding. De boerderij maakt deel uit van een dun bebouwd lint op een zandrug op de grens van het Hunzedal, ontstaan als randveenontginning.

Omschrijving

De VILLABOERDERIJ op samengestelde plattegrond bestaat uit 1 bouwlaag. Het voorhuis is gedeeltelijk onderkelderd; de gevels zijn opgetrokken in rood/bruin genuanceerde baksteen boven een trasraam onder strek. In een risaliserend gedeelte van de voor(oost)gevel is een gemetselde driekantige erker aangebouwd; tegen de noordoostelijke gevel een rechthoekige uitbouw onder inzwenkend dak, waarin de entree.
De gevels worden geleed door staande vensters met bovenlicht van gekleurd glas-in-lood; strek en gemetselde lekdorpel van rood gesinterde baksteen; gemetseld fries van rode baksteen; dubbel 8-ruits venster (detaillering gewijzigd) onder strek in topgevel.
De gevelindeling van de zuidgevel is begin jaren vijftig gewijzigd, waarbij de oorspronkelijke tuindeuren zijn vervangen door een venster, een venster is toegevoegd, een samengesteld venster is verplaatst en een nieuwe entree is gerealiseerd. In dezelfde periode is in de noordgevel links van de entree een venster aangebracht voorzien van glas-in-lood. Tevens is de indeling van het raam rechts van de entree in de loop der tijd gewijzigd.
Het woonhuis is gedekt door een aan de oostzijde afgewolfd overkragend inzwenkend schilddak waarop rood geglazuurde opnieuw verbeterde Hollandse pan; westelijk dakschild niet originele gesmoorde Muldenpan; twee gemetselde nokhoekschoorstenen (kappen begin jaren vijftig verwijderd evenals een schoorsteen tussen woon- en schuurgedeelte); houten dakkapel onder plat dak op westelijk, zuidelijk en oostelijk dakschild; overkragend plat dak; decoratieve gootlijst; uitkragende houten bakgoot op klossen.
De entree naar het voorhuis is gelegen tegen de noordgevel; open portiek onder doorlopend zwenkdak; terrazzo vloer; trap van twee treden; gemetselde baksteen pijler en borstwering; sober gedecoreerde betonnen latei onder strek; natuursteen fundatiesteen waarop: “EK-FH 1925”; gladde houten deur met staand venster; bovenlicht; dubbel staand zijlicht; links van entree glas-in-loodvenster onder rollaag.
Het rechthoekige schuurgedeelte is aangebouwd tegen de noordwestelijke gevel van het woonhuis; de gevels opgetrokken in rood/bruin genuanceerde baksteen; afgewolfd rieten zadeldak; onderlangs gesmoorde Muldenpan; recent vervangen zwarte nokvorst; oostelijk en zuidelijk dakschild rieten dakkapel met 6-ruits venster onder lessenaarsdak. De dakkapel in het oostelijk dakschild is begin jaren vijftig geplaatst. Verder in de oostgevel een licht getoogde opgeklampte inrijdeur (vervangen in de jaren zestig van de vorige eeuw). In deze gevel is de oorspronkelijke toegangsdeur begin jaren vijftig vervangen door een uitzetraam. Verder zijn de volgende onderdelen aanwezig: uilenbord met makelaar (uilenborden zijn vervangen in de jaren zestig van de vorige eeuw, de makelaars zijn omstreeks 2003 aangebracht); getoogde gietijzeren stalvensters met decoratieve roedenverdeling; rollaag; achtergevel met 6 mestdeuren voorzien van 2-ruits bovenlicht.
Aan zuidzijde van de boerderij staat een rode baksteen bijschuur (auto- tractorgarage), door middel van niet originele aanbouw verbonden met schuurgedeelte; zadeldak met golfplaten. Deze bijschuur valt niet onder de provinciale bescherming.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde:

vanwege de waarde van de villaboerderij als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, (rand)veenkoloniale boerenbedrijf in de eerste helft van de twintigste eeuw

Architectuurhistorische waarde

• als representant van een boerderij uit 1925 in Overgangsarchitectuur waarvan het voorhuis is uitgevoerd als grotendeels vrijstaande villa met meerzijdige oriëntatie en een aangebouwde schuur van het Fries-Groningse type;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering van de boerderij in Overgangsarchitectuur

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de beeldbepalende en kenmerkende ligging van de boerderij aan de doorgaande weg en als belangwekkend agrarisch onderdeel van het bebouwingslint dat haar oorsprong vindt als randveenontginning

Gaafheid

• vanwege de hoge mate van gaafheid van de boerderij
• vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot de gaafheid van het rurale karakter van het omliggende landschap

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de villaboerderij in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken.