Villa Zuidlaren

Inleiding

Omstreeks 1910 in Overgangsarchitectuur gebouwde VILLA. Het pand is oorspronkelijk gebouwd als directiewoning van de psychiatrische inrichting ‘Dennenoord’. Hoewel het gebouw niet meer als woonhuis in gebruik is, heeft het nog steeds een functie binnen de GGZ-instelling. Het pand is markant op het terrein gelegen, recht tegenover de huidige ingang. De tuin heeft geen erfafscheiding maar maakt deel uit van de parkachtige inrichting van het terrein van de inrichting Dennenoord binnen het van rijkswege beschermde gezicht van Dennenoord.

Omschrijving

De VILLA op samengestelde plattegrond bestaat uit twee bouwlagen en is opgetrokken in wit gepleisterde baksteen op een plint van antracietkleurige metselklinker onder groen geglazuurde afzaat. Hierboven een trasraam van rode baksteen en donkergroene verblendsteen. Donkergroene verblendsteen banden op alle gevels. Het geheel wordt gedekt door een tentdak met steekkap waarop een rood geglazuurde verbeterde Hollandse pan en zinken/loden pirons; op het zuidelijk dakschild een hoog opgaande gemetselde schoorsteen van bruine baksteen, waarvan een pleisterlaag is verwijderd. Op het noordelijk-, westelijk- en oostelijk dakschild een 3-ruits houten dakkapel onder overkragend plat dak.
Het linker, risaliserende gedeelte van de noordelijke voorgevel heeft een afgeknotte topgevel onder ruim overstek op klossen. De voorgevel wordt geleed door H-vensters onder segmentboog van donkergroene verblendsteen; rode bakstenen invulling boogveld; donkergroene verblendsteen afzaten. In de topgevel met houten betimmering een T-venster met 2-ruits bovenlicht onder het afgewolfde gedeelte van de steekkap. Rechts in het risaliet de iets terugliggende entree onder zwarte verblendsteen rondboog; vleugelpaneeldeur met dubbel staand venster voorzien van decoratief glas-in-lood; natuurstenen zuil rechts van de entree, op de hoek van het risaliet; liggend bovenlicht onder getand loket; geprofileerd kalf; natuursteen onderdorpel en neut; natuurstenen stoep van twee treden; smeedijzeren stang langs linkerzijde stoep; natuurstenen briefopening. Boven entree decoratieve natuurstenen kroonlijst.
De westelijke zijgevel wordt geleed door (samengestelde) vensters met bovenlicht, segmentboog en geglazuurde lekdorpels. Op de begane grond een drietal kleine vensters met rode lekdorpeltegels. Linker deel gevel heeft plint, het rechter deel een trasraam met daarin twee keldervensters onder hanenkam.
De zuidelijk gelegen achtergevel heeft een (niet originele) wit gepleisterde platte aanbouw met antraciet trasraam. Het risaliserende rechter deel van de achtergevel wordt geleed door staande vensters met bovenlicht, segmentboog en geglazuurde lekdorpels. In de topgevel met houten betimmering een niet originele dubbele deur onder het afgewolfde gedeelte van de steekkap. Hiervoor een niet originele stalen brandtrap die via het platte dak op de begane grond uitkomt. In de verdiepingsgevel van het linker gedeelte een samengesteld venters met twee boven elkaar geplaatste ramen.
Tegen de voorzijde van de oostelijke gevel een rechthoekige houten erker op bakstenen onderbouw; staande vensters met bovenlicht; getand loket; oorspronkelijke persiennes niet meer aanwezig; dak voorzien van ruitvormig smeedijzeren balkonhek; op het balkon komt een porte brisee uit met bovenlicht en zijlichten met bovenlicht onder segmentboog. Smal risaliserend verticaal gedeelte in het midden van de gevel ten behoeve van rookkanaal.

Waardering

De voormalige directievilla is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• de voormalige directievilla van de psychiatrische inrichting Dennenoord vertegenwoordigt een hoge cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een dienstwoning behorende bij een instelling die als geheel een bijzondere plek inneemt binnen de ontwikkelingsgeschiedenis van de gezondheidszorg in Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de villa uit circa 1910 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Overgangsarchitectuur in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering in Overgangsarchitectuur

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de bijzondere betekenis van de voormalige directievilla voortkomend uit de beeldbepalende situering binnen het landschappelijk ingerichte terrein van de inrichting Dennenoord, die als geheel is aangewezen als van rijkswege beschermde gezicht van Dennenoord;
• vanwege de betekenis van de directievilla als essentieel historisch-functioneel onderdeel van de inrichting Dennenoord die als representant van de ontwikkelingsgeschiedenis van de gezondheidszorg in Drenthe in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is;

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de voormalige directievilla;
• vanwege de waarde van de voormalige directievilla in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de structuur en het bebouwingsbeeld van het terrein binnen het van rijkswege beschermde gezicht van Dennenoord

Zeldzaamheid

• vanwege de hoge mate van zeldzaamheid van de directievilla in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken