Villa “Falga”

Inleiding

Een omstreeks 1900 gebouwde VILLA, genaamd “Falga”, in Eclectische stijl met Neoclassicistische invloeden. De oorspronkelijke veranda met glazen zijwanden aan de voorzijde is rond 1935 verbouwd tot de huidige serre. Wellicht zijn toen ook de dakpannen gewijzigd in de huidige Muldenpan. Ook de balustrade en de detaillering van de dakkapel zijn niet meer authentiek. Dit is op te maken uit oude archieffoto’s van toen het pand nog als ‘Villa Gretha’ bekend stond. In het verleden heeft de villa ook als marechausseekazerne dienst gedaan. In de villa bevinden zich nog een groot aantal waardevolle INTERIEURELEMENTEN, waarvan de beschermde onderdelen hieronder worden omschreven. De woning wordt in 1974 gekocht door de heer A.F. Kalverboer. Deze geeft in 1977 opdracht tot een interne verbouwing die onder begeleiding van binnenhuisarchitect J. Brederode. Hierbij wordt het originele interieur gereconstrueerd door ornamenten in plafonds en boogvormige doorgangen aan te brengen. Tijdens deze verbouwing is ook een wijziging aangebracht in de structuur van de villa: de aanbouw op de eerste verdieping is verwijderd ten behoeve van het balkongebruik. Deze vierkante aanbouw aan de achterzijde van de villa liep oorspronkelijk van de begane grond tot en met de eerste verdieping door het balkon heen en bevatte op de begane grond en op de eerste verdieping een wc-ruimte. De wc op de begane grond is nog intact en toegankelijk vanuit de hal. Aan de noordzijde bevindt zich het originele tuinhuis, waartegen aan de straatzijde een carport is geplaatst. De villa is fraai gelegen in een reeks landhuizen en villa’s in Paterswolde met rondom oude bomen en een teruggerooide ligging achter een gazon en een origineel smeedijzeren HEKWERK.

Omschrijving exterieur

De uit 2 bouwlagen bestaande VILLA op samengestelde plattegrond is opgetrokken in wit blokpleisterwerk op een grijs gepleisterde plint. Het pand wordt gedekt door een schilddak belegd met een zwart geglazuurde Muldenpan. Op voorste dakschild een gemestelde dakkapel voorzien van blokpleisterwerk, dubbel getoogd staand venster onder segmentboog met sluitsteen; zijgevels dakkapel van hout. Tegen de westelijk gelegen voorgevel een grote serre met balkon; vensters met bovenlichten voorzien van glas-in-lood; geleding door zuilen met kapiteel; porte brisee; gemetselde trap 2 treden; grijze plint; zijvensters met houten roedenverdeling. Groot balkon met ijzeren hekwerk tussen gemetselde pijlers; porte brisee; T-vensters; gepleisterde vensteromlijsting met sluitsteen. Tegen de zuidelijke zijgevel een aangebouwde rondboogportiek waarin de entree; gepleisterde trap van twee treden met naar buiten gekromd laag muurtje; vloer met rode en zwarte plavuizen; houten paneeldeur; geprofileerd kalf; bovenlicht; granieten onderdorpel.

Omschrijving interieur

De entree van Villa Falga wordt gevormd door een vierkante hal met originele tegelvloer, bestaande uit vierkante tegels (vermoedelijk cementtegels) met dieptewerking, Het 3D-effect ontstaat door een geometrisch ruitpatroon in drie kleuren. De vloer is aan de wanden afgezet door tegels met een meanderend patroon. Op de wanden zijn stucwerkvlakken aangebracht. Alle paneeldeuren in de hal, behalve de kelderdeur, hebben geprofileerde omlijstingen, afgesloten door een fries met kroonlijst. De trap maakt een kwart draai; de trapleuning met wrongstuk en geprofileerde handlijst begint en eindigt in een trappaal. Beide trappalen zijn gedraaid en hebben aan de onderzijde een geornamenteerd blok. De palen bestaan aan de bovenzijde uit een vierkant blok met ronde ornamenten en worden bekroond door een gehalveerde bol. De gedraaide spijlen van de balustrade zijn in het midden versierd met een vergelijkbaar maar kleiner blok met ronde ornamenten. De geprofileerde traptreden steken buiten de binnenboom uit en zijn afgerond met een halfholle – halfbolle vorm. De woonkamer met erker beslaat de gehele breedte van het huis. In de woonkamer zijn twee schoorsteenkanalen, één aan de korte zijde tegenover de erker en één in de binnenste hoek naast de erker. Vermoedelijk bestond deze ruimte oorspronkelijk uit twee kamers. De schouw aan de korte zijde wordt aan de bovenzijde afgesloten met een geprofileerde omlijsting met ruitvormig ornament in het midden. De tegenovergelegen doorgang naar de erker wordt eveneens met profielwerk omlijst en is versierd met consoles in de bovenhoeken. De consoles zijn fraai besneden met rolwerk, bladerwerk en een kopje in een accoladevormige omlijsting. In de lange zijde van de woonkamer bevinden zich drie partijen dubbele openslaande paneeldeuren met espagnoletsluitingen en ramen, waarop loodlijnen zijn geschilderd. De bovenlichten bestaan uit glas-in-lood. Eén van de bovenlichten is een uitzetraam, hetgeen verwijst naar de oorspronkelijk open veranda. Via de openslaande deuren wordt nu de serre betreden, voorheen de veranda. De glazen zijwanden met roedenverdeling zijn nog restanten van de veranda evenals de troggewelfjes. Op de vloer liggen dezelfde tegels als in de hal, maar deze zijn op een andere wijze gelegd waardoor een ander patroon ontstaat. Ook deze vloer is omkaderd door tegels met een meanderend motief. Op de bovenverdieping zijn, evenals op de begane grond, de originele paneeldeuren aanwezig.

Waardering

Het exterieur van de villa is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde:

• de villa met hekwerk vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de huisvesting van notabelen in Drenthe.

Architectuurhistorische waarde:

• vanwege de waarde van de villa met hekwerk uit circa 1900 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Eclectische stijl met Neoclassicistische invloeden in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in Eclectische stijl met Neoclassicistische invloeden.

Stedenbouwkundige/ensemble waarde:

• vanwege de bijzondere betekenis van de villa met hekwerk voortkomend uit de beeldbepalende situering in een reeks van villa-achtige bebouwing aan de doorgaande weg.

Gaafheid:

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de villa en het hekwerk;
• vanwege de waarde van de villa in relatie tot de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld van de omgeving.

Zeldzaamheid:

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de villa in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken.

Het interieur van de villa is van algemeen provinciaal belang vanwege:

• de cultuurhistorische waarde, die tot uiting komt in de wijze waarop notabelen in Noord-Drenthe aan het begin van de twintigste eeuw het interieur van hun woning een bepaalde status gaven;
• de interieurhistorische waarde van de nog aanwezige authentieke elementen uit de bouwtijd zoals de tegelvloeren, paneeldeuren, de dubbele verandadeuren met glas-in-lood, de trappartij en het decoratieve snijwerk boven de schouw en in de erkerdoorgang;
• de ensemblewaarde van de in neoclassicistische stijl uitgevoerde hal;
• de mate van gaafheid van de genoemde interieuronderdelen.