Tolhuis “De Knijpe”

Inleiding

Een omstreeks 1870 in een Ambachtelijk-traditionele stijl gebouwd TOLHUIS, genaamd ‘De Knijpe’. Het kleine huis is gebouwd aan De Wetering, een oude doorgaande weg langs de Hoogeveense Vaart. In 1988 zijn de gereconstrueerde houten tolhekken weer teruggebracht om de oude situatie te herstellen. Een klein gedeelte van de authentiek smeedijzeren erfafscheiding naast het huis is nog aanwezig. De ligging is functioneel in de lengterichting van de parallelweg langs de Hoogeveense Vaart. Het tolhuis heeft verder een sobere erfinrichting met een monumentale boom aan de westzijde voor de voorgevel. Aan de oostzijde achter de woning staat een niet originele houten aanbouw die buiten de provinciale bescherming valt.

Omschrijving

Een uit 1 bouwlaag bestaand TOLHUIS op rechthoekige plattegrond. De gevels zijn opgetrokken in en rood/bruine baksteen op een grijs geschilderde plint. De noordelijke hoek van de voorgevel is vernieuwd met een niet originele baksteen. Het geheel wordt gedekt door een zadeldak met laag achterschild belegd met een oranje oude Hollandse pan; gemetselde nokschoorsteen; houten windveer; uilenbord met staand venstertje achterzijde; niet originele dakvensters in het achterschild en rechter dakschild; voorzijde dakoverstek met windveer; zinken bakgoot achterzijde; zijkant houten daklijst onder overstekende pannenbedekking.
De gevels worden geleed door verschillende maten 6-ruits vensters onder rollaag; houten onderdorpel; staand zoldervenster in topgevel; smeedijzeren staafankers.
In de noordelijke zijgevel een 6-ruits venster; niet origineel vierkant venster; keldervenster onder rollaag; twee lage staande vensters onder rollaag met gemetselde lekdorpel. De achtergevel wordt geleed door een niet originele deur en een smal staand venstertje.
De entree die is gelegen in het rechter gedeelte van de voorgevel bestaat uit een opgeklampte deur; tweeruits bovenlicht; rollaag; neut; geprofileerd kalf; natuursteen onderdorpel.

Waardering

Het tolhuis is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• het tolhuis vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als representant van de infrastructurele ontwikkelingen in de tweede helft van de negentiende eeuw in Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een tolhuis gebouwd rond 1870 in een sobere Ambachtelijk-traditionele stijl
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering in een sobere Ambachtelijk-traditionele stijl
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het tolhuis

Stedenbouwkundige / ensemblewaarde

• vanwege de beeldbepalende ligging van het tolhuis met gereconstrueerde tolhekken aan de voormalige tolweg

Gaafheid / authenticiteit

• vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur van het tolhuis
• vanwege de waarde van het tolhuis in relatie tot de redelijke mate van gaafheid van de directe omgeving met de voormalige tolweg en de Hoogeveense Vaart

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het tolhuis in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken