Ophaalbrug Annerveenschekanaal

Inleiding

De OPHAALBRUG en bijbehorende ROLPAAL bevinden zich in het Grevelingskanaal op de hoek waar het kanaal afbuigt richting het Kieldiep. De hoek is kleiner dan 90 graden en het kanaal verbreed zich hier zodat de zwaaikom ruimer is. De brug bevindt zich over het noordoostelijke deel van het Grevelingskanaal. In het verlengde van het kanaal (in noordwestelijke richting) staat het rijksmonumentale Huis Grevelink, gesticht door de vervener en landmeter die er voor zorgde dat het kanaal werd gegraven en naar wie het kanaal is vernoemd. De brug verbindt de oevers van Semsstraat en de Molenwijk richting Spijkerboor. De brug was in 1922 de vervanger van een houten voorganger. De TWEEDE ROLPAAL bevindt zich aan het einde van Eexterveensche kanaal in de bocht naar Bareveld. Het Grevelingskanaal wordt weer bevaarbaar gemaakt voor het toerisme en de brug en de oevers zijn voor dit doel gerestaureerd. De naam ‘Brongers klabbe’ staat aan de zijkanten van het brugdek vermeld.

Omschrijving

De OPHAALBRUG heeft een ijzeren geklonken hameipoort van I-balken op brughoofden van metselwerk en beton waarvoor eikenhouten meerpalen met een ijzeren afdekking staan. De stalen trektuien zijn verbonden onder aan de ijzeren balk die in de breedte onder de brug is bevestigd. Het ijzeren brugdek is belegd met houten planken en heeft ijzeren geklonken balustrade met een rechthoekig patroon en afgeronde hoeken. Het hefwiel zit aan de noordoost zijde.
Aan de noordoostelijke oever staat naast de brug bij het hefwiel een houten (vernieuwd) brugwachterhokje met een ruitvormig venster.
De ROLPAAL bevindt zich zuidelijk van de brug op de oostelijke oever, de binnenste hoek van het kanaal. Het bestaat uit een betonnen fundament, een ijzeren dekplaat met een stalen staande I-balk geschraagd door rechte ijzers. Boven en onder is de rol bevestigd met ijzeren beugels. Boven wordt de rol afgesloten met een halfronde beugel en onder met een kwartronde beugel om te voorkomen dat het touw van de trekschuit er af zou rollen. Een TWEEDE ROLPAAL van hetzelfde type staat aan het andere uiteinde van het kanaal. In tegenstelling tot de rolpaal bij de brug verkeert deze rolpaal in weliswaar oorspronkelijke, maar ook matige staat. De rolpaal staat aan een betonnen kade ook aan de binnenkant van het kanaal.

Waardering

De ophaalbrug met rolpalen zijn van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde:

• de ophaalbrug en de rolpalen vertegenwoordigen cultuurhistorische waarde als representanten van een periode van vervening, de ontwikkeling van een kanaaldorp en de infrastructurele en civieltechnische ontwikkelingen in relatie tot de kanalisering van waterwegen in de jaren twintig van de vorige eeuw in Drenthe

Civieltechnische waarde

• als voorbeeld van een ophaalbrug uit 1922 met een geklonken ijzeren balans en hameipoort
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering

Stedenbouwkundige / ensemblewaarde:

• vanwege de beeldbepalende ligging van de ophaalbrug over het Grevelingskanaal
• vanwege de betekenis van de brug, de bijbehorende rolpaal en de tweede rolpaal als essentiële onderdelen van een complex dat als representant van de historische veenkoloniale infrastructuur in Drenthe in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is

Gaafheid / authenticiteit:

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van de ophaalbrug met rolpalen
• vanwege de waarde van de brug in relatie tot hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en de redelijke mate van gaafheid van het bebouwingsbeeld van het veenkoloniale kanaaldorp Annerveenschekanaal dat is aangewezen als van rijkswege beschermd gezicht

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de ophaalbrug met rolpalen in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, civieltechnische en stedenbouwkundige kenmerken