Ontginningsboerderij Frederiksoord

Inleiding

Een in 1929 in een sobere Overgangsarchitectuur gebouwde ONTGINNINGSBOERDERIJ met STOOKHOK/VARKENSSCHUUR. De boerderij ligt in een gebied dat momenteel de procedure doorloopt tot aanwijzing als beschermd gebied. Het indertijd in opdracht van de Maatschappij van Weldadigheid gebouwde complex wordt ter plaatse aangeduid als een typische ‘Vrijboer-hoeve’. Tijdens een verbouwing in 1962 is de nokhoogte van de achtergevel verhoogd, waarbij de huidige hoge achtergevel onder wolfseind is ontstaan. Het vrijstaande pand ligt op een ruim perceel tegenover de voormalige Gerard Adriaan van Swieten bosbouwschool. De erfinrichting is sober en nog redelijk oorspronkelijk en is ingedeeld middels gras rondom en een erfverharding middels tegels en beton.

Omschrijving

Een uit 1 bouwlaag bestaande en gedeeltelijk onderkelderde ONTGINNINGSBOERDERIJ op rechthoekige plattegrond die is opgetrokken in rode baksteen op een trasraam van bruine baksteen onder rollaag. Het pand wordt gedekt door een afgewolfd zadeldak, op het voorhuis belegd met een oranje verbeterde Hollandse pan en op de schuur met riet voorzien van nokvorsten; geprofileerde windveer; voorhuis zinken mastgoot in gootbeugels; gemetselde nokschoorsteen met uitkragende rand; niet originele hoog opgetrokken schoorsteen op oostelijk dakschild voorhuis; niet origineel dakvenster in oostelijk- en westelijk dakschild voorhuis; drie niet originele nokvensters in schuur; niet origineel nokvenster in schilddak zijbaander; eenvoudige aardewerk piron op voorhuis.
De symmetrische voorgevel wordt geleed door twee enkele en twee gekoppelde T-vensters onder strekkenlaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; drie vierkante verdiepingsvensters onder strekkenlaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; tussen de strekkenlagen banden in verticaal metselwerk.
De westelijke zijgevel wordt geleed door een vierkant venster, klein staand venster en zes 6-ruits stalvensters, alle onder strekkenlaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; dichtgemetseld keldervenster. Tevens een opgeklampte deur en de entree die bestaat uit een niet originele deur met aan weerszijden een staand zijlicht onder strekkenlaag en voorzien van houten onderdorpel.
De oostelijke zijgevel is gedeeltelijk gewijzigd en wordt geleed door een liggend venster en een niet originele deur in het voorhuis; voor de krimp een gemetselde baander onder schilddak voorzien van opgeklampte deuren; niet originele opgeklampte deur met zijlicht en vier niet originele liggende vensters; twee oorspronkelijke gevelopeningen zijn hierbij dichtgemetseld.
De achtergevel wordt geleed door vier opgeklampte deuren onder strekkenlaag en een 6-ruits venster als in de westelijke zijgevel.
Aan de westzijde van de boerderij een origineel STOOKHOK/VARKENSSCHUUR op rechthoekige plattegrond die is opgetrokken in rode baksteen op een trasraam van bruin/rood genuanceerde baksteen onder rollaag. Het gebouw wordt gedekt door een aan de noordzijde afgewolfd schilddak belegd met oranje oude Hollandse pannen; windveer; aardewerk piron; gemetselde nokschoorsteen voorzien van schoorsteenbord; de westelijke gevel wordt geleed door 4 opgeklampte rondboog mestdeuren onder rollaag; 3 liggende 6-ruits vensters onder rollaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; liggend venster. In de symmetrische voorgevel een samengesteld venster bestaande uit drie T-vensters met 3-ruits roedenverdeling in het bovenlicht, onder strekkenlaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; band van verticaal verwerkte baksteen. De oostelijke gevel wordt geleed door een opgeklampte deur; drie staande vensters; vier opgeklampte mestdeuren. In de achtergevel een 6-ruits venster als in de westgevel.
Op het achtererf een niet originele kapschuur die buiten de provinciale bescherming valt.

Waardering

De ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• – de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur vertegenwoordigt hoge cultuurhistorische waarde als essentieel agrarisch onderdeel van de landbouwkolonie Frederiksoord die in het eerste kwart van de negentiende eeuw door de Maatschappij van Weldadigheid werd opgericht

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur gebouwd rond 1920 in een sobere Overgangsarchitectuur
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering in een sobere Overgangsarchitectuur

Stedenbouwkundige / ensemblewaarde

• vanwege de beeldbepalende ligging van de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur aan de doorgaande weg binnen het gebied dat in procedure is voor aanwijzing als van rijkswege beschermd gezicht van Frederiksoord/Wilhelminaoord
• vanwege de ensemblewaarde van de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur als essentieel historisch-functioneel onderdeel van de door de Maatschappij van Weldadigheid opgerichte landbouwkolonie Frederiksoord

Gaafheid / authenticiteit

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur
• vanwege de waarde van de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld aan de Majoor van Swietenlaan binnen het gebied dat in procedure is voor aanwijzing als van rijkswege beschermd gezicht van Frederiksoord/Wilhelminaoord

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de ontginningsboerderij met stookhok/varkensschuur in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken