herenhuis met garage
Inleiding
Een HERENHUIS uit 1885 ontworpen door architect P. Janzen in een typisch laat negentiende-eeuwse, boeiende mengeling van architectuurstijlen. De rijke Eclectische stijl van het pand kent elementen afkomstig van zowel de Neogotiek en de Neorenaissance als de Chaletstijl. De garage tegen de zijgevel is in 1947 gebouwd door toenmalige eigenaar J.J. de Wit. Het beeldbepalende herenhuis ligt in de rooilijn en maakt deel uit van een reeks van vergelijkbare woonhuizen binnen het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/ Wilhelminapark met huisvesting voor de stedelijke burgerij en elite in de periode ruwweg tussen 1880-1920.
Het pand, dat vele jaren wit gepleisterd is geweest, is onlangs onder leiding van het Meppeler architectenbureau Wouda & van der Schaaf gedeeltelijk gerestaureerd. Hierbij zijn het fraaie metselmozaïek en de gemetselde gevelgeledingen weer zichtbaar geworden. Tegen de achterzijde van het oorspronkelijke woonhuis zijn later een forse twee bouwlagen hoge aanbouw onder zadeldak en een niet originele serre aangebouwd. Deze vallen beide niet onder de provinciale bescherming.
Het pand ligt tussen de villa-achtige lintbebouwing aan de noordzijde van de Stationsweg, heeft een voortuin met gazon achter een origineel smeedijzeren HEKWERK compleet met toegangshek. Niet originele erfverharding ter plaatse van de oprit.
Omschrijving
Een uit twee bouwlagen bestaand en gedeeltelijk onderkelderd HERENHUIS op samengestelde plattegrond dat is opgetrokken in rode baksteen op natuurstenen plint. Het pand wordt gedekt door een zadeldak met ruim overstek, waarbij het westelijk dakschild is belegd met een grijze Lucas IJsbrandspan en het oostelijk dakschild met een niet originele pan; hoog opgemetselde schoorsteen met schoorsteenbord op oostelijk dakschild; houten bakgoot op opengewerkte houten klossen; tegen westgevel een van geel/bruine baksteen opgetrokken risaliserende schoorsteen met uitkragende rand die de dakgoot doorsnijdt; geprofileerde windveer met makelaar en chalet-achtige betimmering aan topgevel; westelijk dakschild twee houten dakkapellen, lessenaarsdak en windveer met kraalprofiel.
De voorgevel aan de zuidzijde wordt geleed door H-vensters voorzien van zandstenen vensteromlijsting met fronton; natuurstenen lekdorpel op cordonlijst. Op de verdieping twee paneeldeuren met groot staand venster waarboven een neo-gotisch bovenlicht voorzien van gekleurd glas-in-lood onder uitkragende rollaag; beide gevelopeningen onder een segmentboog met aanzet- en sluitsteen. In de topgevel een rondboogvenster onder rollaag met sluitstenen; houten balkon in midden van zuid(voor)gevel met houten hekwerk in chaletstijl; houten consoles met messing detaillering. Topgevel geheel met metselmosaiek in gele baksteen; gele banden; natuursteen cordonlijst.
De oostelijke zijgevel wordt geleed door een dubbel staand venster met bovenlicht; segmentboog; invulling boogveld met metselmozaiek; dubbel liggend keldervenster voorzien van diefijzers onder rollaag. Westelijke zijgevel drie staande vensters onder rollaag.
Tegen de westelijke zijgevel een aangebouwde garage onder plat dak; dubbele opgeklampte getoogde inrijdeur met getoogd staand venster; houten lekdorpel; segmentboog met aanzet- sluitsteen en neggenblokken; plat dak met overstek en uitkragende gedecoreerde daklijst.
Achter de woning een vrijstaande niet originele schuur onder lessenaarsdak.
De entree is gelegen in een rondboogportiek aan linkerzijde van de voorgevel en bestaat uit een segmentboog met aanzet- en sluitsteen en neggenblokken; zandstenen opengewerkt driepas in de segmentboog; geprofileerde onderdorpel rust op zandstenen console; gedecoreerde houten paneeldeur met dubbel getoogd staand venster voorzien van smeedijzeren sierrooster; cordonlijst; neggenblokken; natuurstenen stoep van twee treden; natuurstenen briefopening; omlijsting portiek profielsteen; natuursteen onderdorpel en neut; natuursteen plint; wit geglazuurde wandtegels waarboven pleisterwerk met geschilderde profilering.
Waardering
Het herenhuis met hekwerk is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
- het herenhuis vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de huisvesting van de stedelijke elite rond 1900 in Drenthe
Architectuurhistorische waarde:
- vanwege de waarde van het herenhuis met hekwerk gebouwd in 1885 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Eclectische stijl met een mengeling van elementen van de Neorenaissance, de Neogotiek en de Chaletstijl in Drenthe;
- vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
- vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in Eclectische stijl met een mengeling van elementen van de Neorenaissance, de Neogotiek en de Chaletstijl
Stedenbouwkundige/ensemble waarde
- vanwege de bijzondere betekenis van het herenhuis met hekwerk voortkomend uit de beeldbepalende situering aan de Stationsweg, en gelegen binnen het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark.
Gaafheid
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van het herenhuis;
- vanwege de waarde van het herenhuis in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld binnen het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark
Zeldzaamheid
- vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het herenhuis in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken