herenhuis Ten Klooster
Inleiding
Het HERENHUIS is gebouwd in 1883 in opdracht van de turfstrooiselfabrikant J. ten Klooster. De architect is onbekend. Het hoofdvolume van het pand is gebouwd in Eclectische stijl. Sinds 1920 is het pand in gebruik als notariskantoor. Waarschijnlijk is daarbij het teruggerooid gelegen nevenvolume tot stand gekomen. Het pand ligt vrijstaand en in de rooilijn, direct aan het openbare trottoir op een karakteristieke locatie aan de Hoofdstraat. De tegenwoordige ontsluiting van het pand vindt plaats via de entree in de aanbouw gelegen aan zuidzijde van het HERENHUIS. Hier zijn enige bosschages aanwezig, een niet-authentiek gemetseld muurtje en bosschages vormen de perceelscheiding, verder is de oprit aan de noordzijde bestraat met waalklinkers. Het beeld van de achterzijde van het erf is niet bekend. Gezien de functie is de relatie met de aanbouw evident, beide worden echter apart beschreven.
Omschrijving
Het HERENHUIS heeft als hoofdvolume een rechthoekige plattegrond, twee bouwlagen en een schilddak dat gedekt is met een grijze Oud Holle pan. Op het dak bevindt zich aan de voorzijde een (niet originele) getoogde (rondboog) dakkapel bekleed met plaatmateriaal, het venster heeft een bovenlicht. De geprofileerde en geprononceerde gootlijst vormt met de gestucte daklijst in de voorgevel een fries als gevelafsluiting. De dakgoot van de zijgevels wordt gedragen door houten klossen.
De gevels zijn opgetrokken in een bruinrode baksteen boven een grijs geschilderde plint.
Alle vensters, in de voorgevel en een in de zuidelijke zijgevel hebben een geprofileerde omlijsting met een decoratieve kuif en een grijze afzaat. De vensters hebben nog de originele kozijnen met schuiframen. De vensters zonder omlijsting zijn voorzien van een strekkenlaag.
De voorgevel wordt geleed door twee vensters met een bovenlicht met glas-in-lood. Op de verdieping bevinden zich twee vensters met stijl en bovenlicht. De zuidelijke zijgevel heeft een venster met omlijsting en een zonder omlijsting op de verdieping. Verder zijn er drie vensters op verdieping bestaand uit een dubbel venster met dubbel bovenlicht en twee staande vensters met glas in lood en geel glas in de bovenlichten, Op de begane grond zit rechthoekig drieruits venster met glas in lood in het 5-ruits bovenlicht, een kruisvenster en muurankers.
Op maaiveld in zuidelijke zijgevel is een gemetselde segmentboog waarvan de functie niet duidelijk is, aangezien geen kelderraam aanwezig is. De noordelijke zijgevel wordt geleed door een entree, een strokendeur met een klein venster zonder strekkenlaag (waarschijnlijk niet origineel), twee grote vensters met een bovenlicht, een met roede, de ander met extra roede in het
bovenlicht, twee keer twee kleine vensters met glas in lood en een gemetselde afzaat en twintig muurankers. In deze gevel is een laag van gemetselde bakstenen te zien die erop wijst dat de opbouw van latere datum is.
In de voorgevel (west) bevindt zich een balkon op twee consoles met een menselijke figuur ter decoratie, een balustrade met geprofileerde houten zuiltjes siersmeedwerk in floraalmotief. De dubbele balkondeuren met enkelvoudig bovenlicht hebben een niet originele naald.
Boven natuurstenen stoep van twee treden bevindt zich een gesloten paneeldeur met een klein venster, een kalf en een bovenlicht met glas in lood. De deur heeft dezelfde omlijsting als de vensters. Verticaal ingemetselde brievenbus.
De in bruinrode baksteen gemetselde aanbouw met zadeldak met Oude Holle pan bevindt zich op enige afstand achter de rooilijn en aan de zuidzijde verbonden aan het hoofdvolume.
De voorgevel van deze aanbouw uit de jaren twintig van de vorige eeuw is geleed door een entree, een niet originele deur met bovenlicht, vensters met strekkenlaag en een stroomlaag. Er is een dubbel venster in de topgevel waarboven een ruitvormig motief van siermetselwerk is aangebracht. Het pand is voorzien van zinken hemelwaterafvoer. Naast de deur zit een smal venster zonder kozijn. De daklijst is in siermetselwerk uitgevoerd. De niet originele plantenbak bevindt zich langs de zuidelijke gevel van het hoofdvolume.
Waardering
Het herenhuis is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
- het herenhuis gebouwd in opdracht van turfstrooiselfabrikant J. ten Klooster vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de huisvesting van notabelen rond 1880 in Drenthe
Architectuurhistorische waarde
- vanwege de waarde van het herenhuis gebouwd in 1883 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Eclectische stijl in Drenthe;
- vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
- vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in Eclectische stijl
Stedenbouwkundige/ensemble waarde
- vanwege de bijzondere betekenis van het woonhuis voortkomend uit de beeldbepalende situering in het deel van de Hoofdstraat waarin het oude bebouwingsbeeld nog te herkennen is
Gaafheid
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van het herenhuis;
Zeldzaamheid
- vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het herenhuis in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken