herenhuis familie Van Holthe tot Echten

Inleiding

Het HERENHUIS uitgevoerd als dwarshuis in Ambachtelijk-traditionele trant werd gebouwd in 1852 in opdracht van de familie Van Holthe tot Echten. In 1870 werd het verkocht aan de familie Freseman Gratama die hier een rozenkwekerij vestigde. Tegenwoordig draagt het pand de naam ‘Huize Rozengrond’. Het HERENHUIS ligt vrijstaand in de rooilijn aan het openbare trottoir op een beeldbepalende locatie aan de Hoofdstraat en naast het herenhuis Hoofdstraat 15 dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument. Het pand heeft een achteringang en een kleine achtertuin met een gazon, een boom en een beukenhaag die ontsloten worden via een steeg aan de zuidzijde. De steeg en de achteringang kunnen worden afgesloten met een recent hekwerk (Heras). Het perceel grenst aan de achterzijde aan het terrein van theater De Tamboer.

Omschrijving

Het HERENHUIS heeft een rechthoekige plattegrond, een bouwlaag en een afgeknot schilddak dat aan de achterzijde een flinke overstek heeft. Het dak is gedekt met een Oude Holle pan en heeft aan de voorzijde (west) een geprofileerde gootlijst. De goten, die rusten op gootankers, en de hemelwaterafvoer zijn uitgevoerd in zink. In het westelijk dakschild zijn een dakkapel met plat dak, geprofileerde gootlijst, een niet origineel dubbel venster en (niet originele) klauwstukken aangebracht.
De gevels zijn opgetrokken in een bruinrode baksteen op een grijze plint. De voorgevel heeft een symmetrische indeling van hoekpilasters, aan weerszijden van de entree twee vensters met een tweeruits bovenlicht (oorspronkelijke zesruits vensters), grijze afzaten, een strekkenlaag en een smalle daklijst. In de noordelijke zijgevel bevindt zich een venster met drielichts bovenlicht, een strekkenlaag en een afzaat met bovenlangs een geprofileerde daklijst en muurankers.
Boven de aanbouw is nog een strekkenlaag te zien (zonder venster). De zuidelijke gevel wordt geleed door twee dubbel vensters met spijl en bovenlicht met strekkenlaag en gemetselde afzaat. In de gevel sporen van dichtgemetseld entree (oid), een geprofileerde daklijst en achter de muurankers een cementgestucte band.
De achtergevel is wit geschilderd met een zwart geschilderde spatrand/plint, een venster en een deur, beide met bovenlicht en een latei. Verder zijn er resten van een strekkenlaag te zien. Op de verdieping zit een klein venster.
In de middenrisaliet bevindt zich een porte-brissée, bestaande uit paneeldeuren met naald, de panelen boven en onder zijn voorzien van een ruitvormig profiel, bovenin bevinden zich frontonachtige profiellijsten met diamantkoppen, boven de regel zitten vensters met opaalglas en traliewerk. De kalf heeft een eierlijst profilering en een bovenlicht met een levensboom. De tweetraps stoep is verdwenen, neuten en neutdrempel (natuursteen) zijn wel aanwezig. De (vermoedelijk originele) porte-brissée is aangepast, de bovenste ruitvormige panelen zijn toegevoegd om de entree te vergroten.
Er zijn twee doosvormige recentere aanbouwen met platdak aanwezig, een aan de achtergevel en een met een ingang aan de noordelijk zijgevel. Deze aanbouwen vallen vanwege onvoldoende monumentale waarden niet onder de provinciale bescherming.

Waardering

Het herenhuis is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• het herenhuis vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de huisvesting van notabelen in het midden van de negentiende eeuw in Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van het herenhuis van het type dwarshuis gebouwd in 1852 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Ambachtelijk-traditionele trant in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in Ambachtelijk-traditionele trant

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de bijzondere betekenis van het woonhuis voortkomend uit de beeldbepalende situering aan het deel van de Hoofdstraat waarin het oude bebouwingsbeeld nog te herkennen is
• vanwege de ensemblewaarde van het dwarshuis in relatie tot het naastgelegen herenhuis Hoofdstraat 15 dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van het woonhuis;

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het woonhuis in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken