Hallenhuisboerderij Valthe

Inleiding

Een omstreeks 1780 in een Ambachtelijk-traditionele bouwstijl gebouwde HALLENHUISBOERDERIJ met aangebouwde SCHAAPSKOOI en STOOKHOKKEN. De boerderij is beeldbepalend gelegen op de hoek van de Hoofdstraat en de Schaapskuilweg en van twee zijden goed zichtbaar. Aan J.H. Hermelink te Valthe is op 31 oktober 1967 vergunning verleend voor het wijzigen van het woongedeelte van de boerderij. Ten behoeve van de uitbreiding van de keuken zijn hierbij ondermeer de bedstedenwanden verwijderd. De indeling van de noordelijke gevel van het woongedeelte is gedeeltelijk op niet oorspronkelijke wijze gewijzigd. Het complex is door middel van een meidoornhaag afgescheiden van de openbare weg. Dit complex, dat een goed voorbeeld vormt van een hallenhuisboerderij, is karakteristiek voor de oorspronkelijke agrarische structuur en kent een sober erf passend bij de agrarische functie.

Omschrijving

De uit 1 bouwlaag en deels onderkelderde HALLENHUISBOERDERIJ op samengestelde plattegrond is opgetrokken in rood/bruine baksteen op een grijze plint. De topgevel (westzijde) is betimmerd met Lariks delen.
De gevels van het woongedeelte zijn geleed door 6-ruits staande vensters in licht getoogd kozijn onder hanenkam; de noordelijke woonhuisgevel is deels gewijzigd en opgetrokken in niet originele baksteen. De gevels van de schuur zijn geleed door getoogde ijzeren stalvensters met 4-ruits roedenverdeling; rollaag; gemetselde lekdorpel. Symmetrisch ingedeelde achter(oost)gevel met tweedelig opgeklampte getoogde wagendeur; geïntegreerde inloopdeur; rollaag; aan weerszijden staand venster onder rollaag; twee zoldervensters met 2-ruits roedenverdeling onder rollaag; twee kozijnen onder rollaag met natuurstenen onderdorpel en neut, waarvan de originele deur is vervangen door glas.
De boerderij is gedekt door een aan achterzijde afgewolfd rieten zadeldak; rietrol; uilenbord met makelaar; windveer; gemetselde nokhoekschoorstenen en gemetselde nokschoorsteen met geprofileerde rand en schoorsteenbord; zinken bakgoten noordzijde; vijf niet originele dakramen in noordelijk dakschild. Het zuidelijke dakschild van het schuurgedeelte heeft onderlangs 4 rijen zwarte platte Friese pannen. Aan de zuid- en noordzijde van het woongedeelte onderlangs het riet 4 rijen oude Hollandse pannen.
De entree is gelegen in het midden van de zuidgevel van het woongedeelte; opgeklampte houten deur van schroten met veer en groef; geprofileerd kalf; getoogd kozijn; bovenlicht met gietijzeren levensboom; hanenkam.
Tegen de noordoosthoek van de boerderij is een SCHAAPSKOOI op rechthoekige plattegrond aangebouwd; opgetrokken in gedeeltelijk hout, gedeeltelijk rood/bruine baksteen; rieten schilddak met rietrol; vier dubbele opgeklampte inrijdeuren in de westgevel; in de bakstenen westgevel vier opgeklampte (mestdeuren); twee getoogde ijzeren stalvensters met drieruits roedenverdeling. Het westelijk dakschild van het schuurgedeelte heeft onderlangs het riet 5 rijen oude Hollandse pannen.
Aan de noordzijde van het hoofdgebouw een in baksteen opgetrokken (dubbel) STOOKHOK; gedekt door een dubbel zadeldak met gesmoorde Muldenpan; opgeklampte deur; windveer met makelaar; vierkant zoldervenster; getoogd ijzeren stalvenster met 2-ruits roedenverdeling.

Waardering

Het complex van hallenhuisboerderij met schaapskooi en erfinrichting is van algemeen
provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

  • vanwege de waarde van het boerderijcomplex met hallenhuisboerderij, schaapskooi en dubbel stookhok als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse boerenbedrijf en in het bijzonder van de esontginningen, hoofdthema binnen de agrarische ontwikkeling in de Drentse zandgebieden.

Architectuurhistorische waarde

  • vanwege de waarde van het complex als bijzondere uitdrukking van boerderijarchitectuur in Ambachtelijk-traditionele stijl in Drenthe;
  • vanwege de esthetische kwaliteiten van het boerderijcomplex;
  • vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering de hallenhuisboerderij, de schaapskooi en het dubbele stookhok.

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

  • vanwege de betekenis van het boerderijcomplex voortkomend uit de in historisch-functioneel opzicht kenmerkende en bovendien zeer beeldbepalende hoekligging binnen de structuur van het Drentse esdorp;
  • vanwege de betekenis van de boerderij, schaapskooi en het dubbele stookhok alsmede de sobere erfinrichting als essentiële onderdelen van het gehele boerderijcomplex dat als representant van het historische Drentse boerenbedrijf in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is.

Gaafheid

  • vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de boerderij en de schaapskooi en onderdelen van het interieur van de boerderij alsmede (delen van) de erfinrichting;
  • vanwege de vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot de redelijke mate van gaafheid van de directe omgeving en de omliggende bebouwingsstructuur van het esdorp Valthe.

Zeldzaamheid

  • vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de boerderij in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken.