Hallenhuisboerderij Dalerveen

Inleiding

Een volgens een gevelsteen in de achtergevel in 1838 gebouwde HALLENHUISBOERDERIJ, gebouwd in een Ambachtelijk-traditionele bouwstijl. Vermoedelijk is het woonhuis later aangebouwd. De boerderij vormt een complex met een naastgelegen STOOKHOK annex VARKENSSCHUUR, een houten WAGENSCHUUR en een houten BIJSCHUUR. Het complex is landelijk gelegen in de oorspronkelijke agrarische context. Tegenwoordig heeft de boerderij een gecombineerde functie van woonhuis en galerie. Het ruime erf is sober ingericht met gras, weidegronden, een oude beuk, moestuin en houtwal en gedeeltelijk oude keienbestrating.

Omschrijving

De uit 1 bouwlaag bestaande en gedeeltelijk onderkelderde HALLENHUISBOERDERIJ is opgetrokken in bruin/rode baksteen en wordt gedekt door een rieten wolfdak met onderlangs het woonhuis drie rijen gesmoorde platte Muldenpan; boven de zijgevels van het woonhuis een gietijzeren bakgoot boven een geprofileerde daklijst; drie gemetselde nokschoorstenen voorzien van schoorsteenbord; houten windveer/daklijst.
De westelijk gelegen voorgevel wordt geleed door twee 6-ruits schuifvensters voorzien van gepleisterde lekdorpel; aan weerszijden een opgeklampte deur met 2-ruits kantelbaar bovenlicht; 4-ruits verdiepingsventers onder hanenkam en voorzien van gepleisterde lekdorpel; smeedijzeren staafankers.
De zuidelijke zijgevel wordt geleed door zes 6-ruits schuifvensters als in de voorgevel.
Zijentree bestaande uit een paneeldeur met twee staande vensters voorzien van smeedijzeren sierrooster met paardenkop; geprofileerd kalf; geprofileerd kozijn; bovenlicht voorzien van smeedijzeren levensboom; hanenkam; natuurstenen onderdorpel. Tweede zijdeur bestaande uit een houten paneeldeur; geprofileerd kalf; geprofileerd kozijn; bovenlicht voorzien van smeedijzeren levensboom; hanenkam; natuurstenen onderdorpel.
De zuidelijke zijgevel van het schuurgedeelte wordt geleed door een 4-ruits venster met getoogde bovendorpel onder rollaag; vier gietijzeren rondboogvensters onder rollaag; drie opgeklampte mestdeuren onder rollaag; keldervenster met getoogde bovendorpel voorzien van diefijzers onder rollaag.
De symmetrisch ingedeelde achtergevel wordt geleed door een opgeklampte baander onder gemetselde korfboog voorzien van neggenblokken, aanzetstenen en sluitsteen met daarop ‘P.T.H. .. 1838’; twee opgeklampte deuren onder segmentboog voorzien van neggenblokken, aanzetstenen en sluitsteen voorzien van afbeelding van koe; twee getoogde vensters met gietijzeren tracering onder rollaag; twee getoogde gietijzeren 2-ruits vensters onder rollaag; smeedijzeren staafankers.
De noordelijke zijgevel van de schuur wordt geleed door gietijzeren stalramen als aan de noordzijde; opgeklampte deur voorzien van laag 2-ruits bovenlicht onder rollaag; niet originele 6-ruits schuifvensters onder rollaag.
Aan de noordzijde naast de boerderij een STOOKHOK annex VARKENSSCHUUR op rechthoekige plattegrond, die is opgetrokken in bruin/rode baksteen en wordt gedekt door een dadeldak waarop een gesmoorde platte Muldenpan; gemetselde schoorsteen op noordelijk dakschild; gevelbeëindiging met cementen deklaag. De gevels worden geleed door 6-ruits gietijzeren kantelramen onder rollaag en voorzien van gemetselde lekdorpel; in de oostelijke topgevel een gietijzeren rondboogvenster en een opgeklampte deur onder rollaag; inde westelijke topgevel een opgeklampte deur onder rollaag, twee gietijzeren vensters als in de zijgevel en een ventilatieopening onder rollaag voorzien van een rooster van schuin geplaatste bakstenen.
Ten zuidoosten van de boerderij een forse vrijstaande houten BIJSCHUUR op gemetselde onderbouw gedekt door een aan de noordzijde afgewolfd rieten schilddak.
Het op rechthoekige plattegrond gebouwde pand heeft diverse opgeklampte deuren en drie baanders met opgeklampte inrijdeuren in de noordgevel.
Ten oosten van de houten bijschuur een vrijstaande houten WAGENSCHUUR op gemetselde onderbouw. De op rechthoekige plattegrond opgetrokken schuur wordt gedekt door een zadeldak belegd met een gesmoorde oude Hollandse pan. Links en rechts tegen de noordgevel twee houten aanbouwen op gemetselde onderbouw, gedekt door een lessenaarsdak belegd met een gesmoorde oude Hollandse pan. Op vallend aan de kapconstructie is dat de dakstijlen van de lessenaardaken vrij ver onder de kap door naar buiten steken. Het bovenste gedeelte van de topgevel is uitkragend betimmerd.
Verder in de topgevels opgeklampte baanders, opgeklampte deuren en opgeklampte zolderluiken.

Waardering

Het boerderijcomplex met hallenhuisboerderij, stookhok annex varkensschuur, wagenschuur en bijschuur is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van het boerderijcomplex met hallenhuisboerderij, stookhok annex varkensschuur, wagenschuur en bijschuur als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf in de eerste helft van de negentiende eeuw

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een boerderijcomplex met hallenhuisboerderij met schuur uit 1838, stookhok annex varkensschuur, wagenschuur en bijschuur in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant
• vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij op een ruim erf
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering van de boerderij in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de beeldbepalende hoekligging van het boerderijcomplex op een ruim erf aan de doorgaande weg in Dalerveen;
• vanwege de betekenis van de hallenhuisboerderij, het stookhok annex varkensschuur, de wagenschuur en de bijschuur als essentiële onderdelen van een boerderijcomplex dat als representant van de historische Drentse boerderij in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is

Gaafheid

• vanwege de hoge mate van gaafheid van het boerderijcomplex
• vanwege de waarde van het boerderijcomplex in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld van de omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het boerderijcomplex in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken