‘Mannihof’

Inleiding

Een volgens de gevelsteen in de achtergevel in 1905 gebouwde DWARSHUISBOERDERIJ, een (deels vernieuwde) KAPSCHUUR, een VARKENSHOK met aangebouwde SCHUUR, ERFINRICHTING met TOEGANGSHEK en een BRUGGETJE.
De boerderij is in de loop der jaren een aantal malen op onderdelen verbouwd waarbij ondermeer in 1965 een venster in de westelijke zijgevel werd vervangen door een nieuw en groter exemplaar. In 1980 werd ten behoeve van een slaapkamer de linker hoek van de schuur verbouwd. Onlangs zijn de gevels gereinigd en opnieuw gevoegd. Ook is de kleurstelling van het exterieur van het voorhuis aangepast. De voorheen betongrijze onderrand is daarbij donkergrijs geschilderd. De betongrijze lisenen ter weerszijden van de voordeur zijn crèmewit geschilderd. De voorheen gebeitste voordeur is nu donkergroen.
In de achtergevel van de schuur bevindt zich een natuurstenen gevelsteen die vermeld “H. Wilms 1905”. Het varkenshok is in 1935 uitgebreid in opdracht van G.J. Wilms, naar ontwerp van H. Anholts. De bijgebouwen bevinden zich alle achter de boerderij.
Het complex is nog gelegen in de oorspronkelijke, agrarische context en ligt fraai in de lintbebouwing langs de Europaweg. Het ver teruggerooid gelegen complex heeft een voortuin met fors gazon en 4 geknotte beuken, die zijn geschonken door een vluchteling als dank voor het onderdak dat hem tijdens de Eerste Wereldoorlog door de toenmalige eigenaar is verschaft. Kenmerkend is tevens de open ligging van de boerderij, waardoor de voorgevel van de boerderij vanaf de openbare weg goed zichtbaar is.
Aan de oostzijde van de boerderij bevindt zich een oprijlaan en wilde kastanjes. Het begin van de oprijlaan wordt gemarkeerd door een wit geschilderd houten toegangshek aan weerszijden van de laan. Aan de westzijde van het perceel zijn nog sporen van een laan waarlangs een rij Amerikaanse eiken. Vanaf de hoofdentree van de boerderij loopt een recht pad naar de weg met over de sloot een bruggetje.

Omschrijving

De uit 1 bouwlaag bestaande en deels onderkelderde DWARSHUISBOERDERIJ op samengestelde plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een grijs gepleisterde plint.
Het woonhuis wordt gedekt door een schilddak met daarop een niet originele bruingeglazuurde opnieuw verbeterde Hollandse pan en op het achterste dakschild niet originele betonnen sneldekkers. Ten behoeve van lichtinval in de schuur loopt het dak aan de achterzijde iets verder door. In het westelijk dakschild twee kleine niet originele dakvensters; uitkragende houten bakgoot met geprofileerde gootlijst, daklijst en klossen.
Op het zuidelijk dakschild een bakstenen dakkapel onder overstekend zadeldak op klossen met als basis het middenrisaliet in de voorgevel; geprofileerde windveer; houten bakgoot; houten makelaar voorzien van piron met bloemmotief; betimmering topgevel; op betimmering aangebracht bord met de naam “Mannihof”.
De gevels van het woonhuis worden geleed door H-vensters onder decoratieve wenkbrauwvormige, gemetselde segmentboog van rode en grijs/groene baksteen met goudkleurige rustica aanzet- , sluitsteen en neggenblokken; boogveld met mozaïek van beige, grijs/groene en bruine steentjes; getand loket langs bovendorpel; bovenlicht voorzien van decoratief glas-in-lood; grijs gepleisterde lekdorpel. Verder gepleisterde witte banden en een gepleisterd fries met daarop rode kruizen. Niet origineel samengesteld liggend venster in westelijke zijgevel.

De schuur wordt gedekt door een wolfdak met voorschild met daarop een gesmoorde oude Hollandse pan; aan voor- en achterzijde een uilenbord met makelaar; houten windveer; zinken bakgoot op houten klossen. De zuidelijke gevel wordt geleed door enkele originele staande smeedijzeren rondboog stalramen onder rollaag en op de begane grond in in zuid- en westgevel een niet origineel venster ten behoeve van de realisatie van een slaapvertrek in de schuur. Verder in de westgevel drie getoogde smeedijzeren stalvensters met decoratieve roedenverdeling, onder rollaag en met gemetselde lekdorpel.
De achtergevel heeft op de verdieping 4 rondboogvensters als aan de voorzijde; getoogde baander met opgeklampte inrijdeuren onder segmentboog; drie later aangebrachte liggende 6-ruits betonnen stalvensters met ventilatiesleuf onder latei; drie opgeklampte deuren onder hanenkam, waarvan de meest rechtse met 2-ruits bovenlicht en geprofileerd kalf; smeedijzeren staafanker.
De oostelijke zijgevel heeft aan de achterzijde vijf betonnen stalvensters als aan de achterzijde; niet originele hardhouten opgeklampte deur; met plaat board dichtgezette deuropening; 4-ruits schuifvenster waarvoor niet originele diefijzers. Tegen de westgevel een betonnen waterput met betonnen afdekplaat.

Achter de boerderij een houten KAPSCHUUR onder zadeldak op lage gemetselde onderbouw met de originele gebinten op gemetselde poer. Tegen de oostgevel een rechthoekige houten aanbouw onder lessenaarsdak. Beide kappen zijn voorzien van een gesmoorde oude Hollandse pan. Hoewel de houten wanden recentelijk grotendeels zijn vervangen, is hierbij de oorspronkelijke gebintconstructie en de oude vorm bewaard gebleven en zijn de vernieuwingen uitgevoerd in de oorspronkelijke materialen.

Oostelijk van de kapschuur een VARKENSHOK met aangebouwde SCHUUR. Het langgerekte varkenshok is opgetrokken in rood/bruine baksteen en wordt gedekt door een zadeldak waarop een gesmoorde oude Hollandse pan; windveer met makelaar; gemetselde nokschoorsteen met uitkragende gemetselde schoorsteenplaat en decoratieve rookgasopening; op de rechterhoek van het zuidelijk dakschild een hogere gemetselde schoorsteen soortgelijk aan de nokschoorsteen. De gevels worden geleed door diverse soorten vensters: in de noordgevel een laag ijzeren rondboogvenster en een ijzeren roosvenster onder rollaag. In de westgevel een opgeklampte deur en een hoog rondboogvenster onder rollaag. In de zuidgevel drie opgeklampte deuren en twee staande 4-ruits vensters onder rollaag; In de oostelijke gevel een zelfde venster als aan de zuidzijde en een topgevel met houten betimmering.
De aangebouwde schuur is opgetrokken in rood/bruine baksteen en wordt gedekt door een wolfdak met zuidelijk dakschild. Op de kap ligt een platte gesmoorde Muldenpan. De zuidzijde van de schuur is tegen de noordgevel van het varkenshok aangebouwd. De zijgevels worden geleed door 6-ruits betonnen stalvensters onder rollaag en met gemetselde lekdorpel; in de achtergevel een 6-ruits betonnen venster en twee opgeklampte deuren onder betonnen latei; op de verdieping een opgeklampt houten zolderluik onder betonnen latei.

De ERFINRICHTING van het ver teruggerooid gelegen complex bestaat uit een voortuin met fors gazon en 4 geknotte beuken, die zijn geschonken door een vluchteling als dank voor het onderdak dat hem tijdens de Eerste Wereldoorlog door de toenmalige eigenaar is verschaft. Kenmerkend is tevens de open ligging van de boerderij, waardoor de voorgevel van de boerderij vanaf de openbare weg goed zichtbaar is.
Aan de oostzijde van de boerderij bevindt zich een oprijlaan en wilde kastanjes. Het begin van de oprijlaan wordt gemarkeerd door een wit geschilderd houten toegangshek aan weerszijden van de laan. Aan de westzijde van het perceel zijn nog sporen van een laan waarlangs een rij Amerikaanse eiken. Vanaf de hoofdentree van de boerderij loopt een recht pad naar de weg met over de sloot een BRUGGETJE voor voetgangers. Dit authentieke, gemetselde bruggetje bestaat uit aan weerszijden twee gemetselde pijlers met daartussen een lagere borstwering; tussen de pijlers brugleuning in de vorm van een ijzeren buis.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de boerderij als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf uit omstreeks 1900.

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een boerderij met dwars gebouwd voorhuis en schuur van het Fries-Groningse type uit 1905, kapschuur, varkensschuur met aangebouwde schuur, houten hekwerk en stenen voetgangersbrug;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij met het bijbehorende zeer ruime erf met kapschuur, varkensschuur met aangebouwde schuur, geknotte beuken, hoogopgaand geboomte, houten hekwerk en stenen voetgangersbrug;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende detaillering van de boerderij in Eclectische stijl en het kenmerkende materiaalgebruik en detaillering van de overige complexonderdelen.

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de open en beeldbepalende ligging van het boerderijcomplex op ruim erf en als kenmerkend onderdeel van de historische, agrarische bebouwing van Schoonebeek;
• vanwege de waarde van de boerderij met een zeer ruim erf met kapschuur, varkensschuur met aangebouwde schuur, geknotte beuken, hoogopgaand geboomte, houten hekwerk en stenen voetgangersbrug.

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van de diverse onderdelen van het complex
• vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot de gaaf bewaarde, agrarische bebouwingsstructuur.

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de boerderij in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken.